Profilaktyka stomatologiczna odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu próchnicy i innych chorób jamy ustnej. Jednym z jej elementów są regularne wizyty kontrolne u stomatologa. Bez względu na wiek pacjenta powinny odbywać się raz na pół roku. Samo słowo „profilaktyka” oznacza zbiór działań, których celem jest zapobieganie różnym patologiom w stanie zdrowia poprzez ich wczesne wykrycie i podjęcie terapii. Jednym z rodzajów profilaktyki chorób jest profilaktyka stomatologiczna. Zapobiega ona pojawianiu się próchnicy, paradontozy oraz innych chorób jamy ustnej. Profilaktyka stomatologiczna u dzieci jest szczególnie ważna z uwagi na możliwość uczenia zasad zdrowego stylu życia I dbania o zdrowie, które będzie stosował na późniejszym etapie życia. Nie powinni jednak o niej zapominać również dorośli. Zakres oddziaływań profilaktycznych najlepiej skonsultować ze specjalistą, który określi je w zależności od indywidualnych potrzeb każdego pacjenta.
Na profilaktykę chorób jamy ustnej składają się następujące elementy:
- badanie lekarskie stomatologiczne;
- instruktaż higieny jamy ustnej;
- lakowanie bruzd;
- fluoryzacja;
- lakierowanie zębów;
- polerowanie zębów;
- usunięcie złogów naddziąsłowych (scaling);
- usuwanie osadu (piaskowanie).
Badanie lekarskie stomatologiczne
Kontrolne badanie lekarskie stomatologiczne powinno odbywać się średnio raz na pół roku. Tylko dentysta jest w stanie dokładnie określić stan zdrowia jamy ustnej. Na podstawie badań dobiera odpowiednie zabiegi i dostosuje ich częstotliwość do potrzeb zdrowotnych pacjenta. Dzięki temu możliwe jest utrzymanie zębów w dobrym zdrowiu oraz prawidłowych czynności narządu żucia odpowiednio długo, co pozwala na eliminację bólu i dolegliwości. Specjaliści w ramach wizyt kontrolnych przeprowadzają również instruktaż higieny jamy ustnej.
Codzienna higiena jamy ustnej
Kolejnym ważnym elementem profilaktyki stomatologicznej jest codzienna higiena jamy ustnej. Zęby powinno się myć przynajmniej dwa razy dziennie, a najlepiej dodatkowo po każdym posiłku. Należy dokładnie szczotkować każdy ząb, wykonując ruchy wymiatające, na zewnątrz łuku zębowego oraz od strony wnętrza jamy ustnej. Po wszystkim jamę ustną trzeba dokładnie wypłukać. W ten sposób usunie się pozostałe drobinki pokarmu. Ważne jest korzystanie z odpowiednio dobranej szczoteczki i pasty do zębów (miękkiej lub o średniej twardości, pasta zawierająca fluor). Nie należy również zapominać o czyszczeniu przestrzeni międzyzębowych za pomocą nici dentystycznych lub szczoteczek międzyzębowych, które docierają tam, gdzie nie sięga włosie zwykłej szczotki. Dodatkowo trzeba pamiętać o płukaniu ust specjalnym płynem, czyszczeniu języka skrobaczką lub specjalnie do tego przygotowaną wierzchnią częścią szczoteczki, żuciu gumy oraz dostarczaniu organizmowi składników pokarmowych, które mają korzystny wpływ na układ kostny i zęby, czyli wapnia i fluoru.
Fluoryzacja
Fluoryzację najogólniej określić można jako aplikację preparatu zawierającego fluor na powierzchnię zębów (np. pianki lub lakieru fluorowego). Preparat nakładany jest przy użyciu specjalnych pędzelków. Pozostaje na zębach przez pewien czas, w którym dochodzi do stopniowego uwalniania się jonów fluorkowych. Zadaniem tego zabiegu jest wzmocnienie szkliwa.
Scaling
Scaling to zabieg polegający na usuwaniu złogów nazębnych z powierzchni zębów. Przeprowadza się go przy wykorzystaniu ultradźwięków, które powodują, że kamień nazębny ulega rozbiciu. Scaling zapobiega chorobom przyzębia i likwiduje przykry zapach z ust, jaki powstaje na skutek działania bakterii znajdujących się w złogach nazębnych.
Piaskowanie
Piaskowanie to zabieg polegający na usuwaniu przebarwień i osadów. Przeprowadza się go przy pomocy specjalnej piaskarki. Urządzenie to pod ciśnieniem wyrzuca mieszankę powietrza, wody i preparatu czyszczącego. Po piaskowaniu przeprowadza się polerowanie powierzchni zębów, które spowalnia osadzanie się kamienia. W tym celu wykorzystuje się specjalne szczoteczki oraz pasty polerujące szkliwo.
Lakierowanie
Lakowanie to zabieg polegający na zabezpieczeniu zdrowych zębów przed próchnicą poprzez wypełnienie naturalnych zagłębień w zębach, które trudno dokładnie wyczyścić. W tym celu wykorzystuje się specjalny materiał uszczelniający nazywany lakiem. Zalakowane zęby mają gładką powierzchnię, spłycone bruzdy i zagłębienia w szkliwie co ułatwia skuteczną higienę jamy ustnej. Zabieg ten dotyczy zwłaszcza stałych zębów trzonowych i przedtrzonowych.
Dlaczego ważna jest profilaktyka stomatologiczna??
Profilaktyka dentystyczna pozwala zachować dobre zdrowie jamy ustnej i estetyczny wygląd zębów. Dzięki niej:
- ma się świeży oddech;
- zapobiega się rozwojowi próchnicy;
- zapobiega się nadmiernemu odkładaniu się płytki nazębnej;
- zmniejszy się ryzyko chorób przyzębia;
- uniknie się przebarwień i demineralizacji szkliwa;
- uniknie się utraty zębów.
Poza tym część z wymienionych zabiegów profilaktycznych przeprowadza się jako wstęp do dalszych zabiegów stomatologicznych.